Tarih: 12 Şubat 2023 Pazar 17:25

Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 10 ili etkileyen büyük depremler sonrası avukat Murat Altındere uyarılarda bulundu. Binaları çöken depremzedelerin açılacak davalarda hak kaybına uğramaması için enkazların kaldırılmadan önce delilerin toplanmasını gerektiğini ve delil karartılmasını müsaade edilmemesi gerektiğini ifade etti.

Avukatı Murat Altındere Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 10 ili etkileyen büyük depremler sonrası önemli açıklamalarda bulundu. Kahramanmaraş ilinin Pazarcık ilçesinde 7.7 büyüklüğünde ve 7.6 büyüklüğünde olmak üzere gerçekleşen ve akabinde aynı tarihlerde onları izleyen yüzlerce artçı depremlerin Kahramanmaraş, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Hatay, Osmaniye ve Adana olmak üzere çok sayıda yıkıma, can kayıplarına ve yaralanmalara yol açtığını söyleyen Altındere, “İleride başlatılacak soruşturma kapsamında tespit edilecek sorumluların hukuka aykırı davranışları nedeniyle felaket düzeyinde bir yıkım, çok sayıda ölüm ve yaralanma yaşanmıştır. Depremde yaşanan can kayıplarından, yaralanmalardan, maddi zararlardan hukuki ve cezai olarak ‘sorumlu’ olanların sağlıklı biçimde tespit edilmesi gerekmekte olup; enkazların da ‘delil’ niteliğinde olduğu ve ivedilikle delillerin toplanması ve değerlendirilmesinin ileride yeni bir hak kaybı olmaması için hayati öneme haiz olduğu şüphesizdir. Bu çerçevede özellikle enkaz kaldırma, delil tespiti gibi aşamalar belli bir bütünlük içinde ele alınmalı, enkaz kaldırılmadan önce ivedilikle deliller toplanarak delillerin karartılması gibi bir durumun açığa çıkmasına izin verilmemelidir.” dedi.
Altındere, depremzedelerin hak kaybına uğramaması adına enkazlarda alınacak önlemleri şöyle sıraladı:
“Bu kapsamda öncelikle binanın taşıyıcı sisteminin tespit edilmesi gerekmektedir. Yapının projeye uygun şekilde yapılıp yapılmadığının ve varsa projeye aykırılıkların tespiti ve sorumluların belirlenmesi açısından ivedilikle arama kurtarma çalışmalarının sonlanmasına müteakip enkazlar kaldırılmadan önce; yıkılan binanın taşıyıcı sistemi betonarme yapı niteliğine haiz ise; beton dayanımı için karot numune alınması, donatı dayanımı için numune alınması, yıkılan binanın taşıyıcı sistemi yığma yapı niteliğine haiz ise; beton dayanımı için karot numune alınması, duvar dayanımı için tuğla numunesi alınması, yine binaların kolon ve kiriş yapısından demir donatı röntgeni çekilmesi gerekmektedir. Numuneler; yapılabilecek itirazlar göz önünde bulundurularak en az 2 adet olacak şekilde alınacaktır. Numune alma işlemleri sadece deprem sebebiyle tespit yapmak üzere oluşturulacak sulh hukuk mahkemelerinde görevlendirilen sulh hukuk hakimleri ve yine bakanlıkça yetkilendirilecek noterlerin nezaretinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı lisanslı akredite olmuş test laboratuvarlarına yaptırılacaktır. Delillerin tespiti ile sorumluların belirlenmesi için en önemli ve ivedi işlem enkazdan örnek alınması olduğundan TMMOB ve özellikle İnşaat Mühendisleri Odaları ile en baştan işbirliği sağlanarak yeteri kadar ‘karot makinası’ temin edilmesi gerekmektedir. Alınan örnekleri saklamak için yeteri kadar çuval ve ağızlarını bağlayacak sicim vs malzemenin baştan sağlanması, ulaşımın ve örneklerin taşınmasının kesintisiz gerçekleşebilmesi için yeteri kadar aracın en baştan organize edilmesi gerekmektedir. Örneklerin muhafaza edileceği yerlerin/alanların en baştan belirlenmesi ve karışıklığa mahal vermemek adına sistemli ve planlı şekilde getirilen numunelerin ada parsel bilgileri yazılarak suretiyle arşivlenmesi gerekmektedir. İllerin dijital ve basılı haritalarının temin edilmesi; gerektiğinde Jandarma Genel Komutanlığı ile koordine bir şekilde deprem öncesi/sonrası hava fotoğraflarının temin edilerek kayıt altına alınması gerekmektedir. Özellikle numune alınırken ve enkaz kaldırma çalışmaları esnasında delil tespiti işlemlerinin görüntülü olarak kayıt altına alınması, yıkılan yapıların tüm cephelerden ayrı ayrı olmak üzere fotoğraflarının, videolarının alınarak arşivlenmesi de önem arz etmektedir. 9. Mimari ve betonarme statik projeleri , imar ve ruhsat dosyalarının belediye , tapu daireleri ile mümkünse yapı denetim firmalarından alınarak muhafazası sağlanmalıdır. Yine binaların proje, imar ve ruhsat dosyalarının alınmasına müteakip projelerde / yapı dosyalarında ismi olan kişilerin tümünün tespit edilmesi için gerekli kurumlar ve savcılıklar ile ivedi şekilde işbirliği yapmalı, bu kişiler hakkında gerekli tedbirler (yurtdışı çıkış, malvarlığına tedbir) alınması da ileride hak kayıpları ve zamanaşımı sorunlarının yaşanmaması adına önem arz etmektedir.”