Tarih: 19 Kasım 2024 Salı 11:59

Çocuklar ilk ara tatil dönemine girdiler ve kimileri ekran başında daha fazla vakit geçirebilme hevesi içerisine girdi. Dijital dünyanın içine doğan çocuklar için bu durum yaşamlarının bir parçası ve onlar aslında pek çok işi ekran karşısında o küçük parmaklarını kullanarak yerine getiriyor. Pandemi ve afet döneminde deneyimlendiği üzere çocuklar okuma yazma öğrenebilmek için bile öğretmenleri ile ekran karşısında bir araya geldiler. Dolayısıyla çocukların temel haklarının vurgulandığı bugünlerde sahip oldukları önemli bir hak var ki bu da içine doğdukları dünyadan edindikleri dijital hakları.

Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen ve her yıl 20 Kasım’da kutlanan Dünya Çocuk Hakları Günü, çocukların temel haklarına dikkat çekerken, dijitalleşen dünyada çocukların dijital haklarının korunması da giderek önem kazanıyor. Çocuklar artık bilgiye ulaşmak, oyun oynamak ve sosyal etkileşimde bulunmak için yoğun şekilde dijital platformları kullanıyor. Ancak, dijital dünyada çocuklar için birçok fırsatın yanı sıra tehditler de bulunuyor.  Çocukların bu platformlardaki zararlı içeriklerden korunması gerektiğini belirten Mersin Üniversitesi Sosyal Hizmetler Programı Öğr. Gör. Dr. Pelin Kılınç Özüölmez, “Çocuklar dijital ortamda veri gizliliği konusunda oldukça hassas konumdalar. Ebeveynler ve platformlar, çocukların kişisel verilerinin gizliliğini sağlamakla yükümlü. Çocukların çevrim içi faaliyetleri sırasında paylaştıkları bilgiler, onların gelecekte karşılaşabilecekleri dijital riskleri önceden önlemek amacıyla korunmalı” uyarısına dikkat çekti.

Dr. Kılınç Özüölmez, çocukların dijital haklarını; gizlilik, güvenlik, eğitim, bilgiye erişim ve oyun oynama hakkı olarak sıralarken risklerini ise yanıltıcı içerik, tık tuzağı, kimlik avı saldırıları, zorbalık ve istismar sorunsalları olarak tanımladı. Özellikle erken çocukluk döneminde doğru bilginin ayırt edilmesinin çocuklar açısından zor olacağını belirten Dr. Pelin Kılınç Özüölmez, çocukların dijital haklarının korunması için devletlerin, teknoloji şirketlerinin, eğitimcilerin ve ebeveynlerin iş birliği yapması gerektiğine dikkat çekti. Dr. Kılınç Özüölmez, dijital tehditlere karşı çocukların güvenliğini sağlamak amacıyla farkındalığın ve sorun alanına yönelik çalışmaların arttırılması gerektiğini vurgularken günümüzde dijital yaşamın fiziksel yaşamdan bağımsız düşünülemeyeceğini sözlerine ekledi.

Dijital dünyada çocukların haklarını korumak, onların sağlıklı bir geleceğe adım atabilmesi için son derece önemli ancak burada da dijital fırsatlara erişim hakkı önemli bir yerde duruyor. Çocukların erişim haklarını elde etmelerinin ardından bu ortamlardan güvenli bir şekilde yararlanabilmeleri dijital haklarının temelini oluşturuyor. Sonuç olarak en hassas varlıklar olarak çocukların korunması günümüzde fiziksel ve dijital çabayı birlikte gerekli kılıyor.